Zgodnie z naukami sufich ścieżka doświadczenia Boskiej Obecności zaczyna się w nas samych. Powiedziane jest, iż ten, kto poznaje siebie, ten również poznaje swego Pana. Bog jest obecny, ale człowiek nie może widzieć Najwyższego, ponieważ zasłony niewiedzy zakrywają jego oczy, a rdza pokrywa jego serce. Przeciętny człowiek jest istotą skoncentrowaną na sobie. Tylko kiedy zaczyna szlifować swoje serce i oczyszczać samego siebie, zasłony rozsuną się, rdza odpadnie, a oko będzie w stanie ujrzeć Boga.
Dzięki podejmowanym przez lata wysiłkom mistrzowie suficcy rozwinęli naukę osiągania takiego oczyszczenia. Odkryli, iż oprócz umysłu człowiek posiada też inne ośrodki świadomości umożliwiające zdobycie wiedzy. Najważniejszym z nich jest serce. Dzięki pilnej praktyce nauczyciele sufizmu udoskonalili techniki, które aktywują serce i kultywują głęboką intuicję oraz prowadzą do duchowej realizacji.
Wyszlifowane serce staje się zwierciadłem, które chwyta światło prawdy i odbija je w świadomości. Wraz ze światłem przychodzi rozumienie, że poza materialnym światem istnieje Bog, a wszechświat wraz z całą zawartością jest jedynie Jego odbiciem. Nasze istnienie także jest odbiciem Wyższej Istoty.
Odkrywanie i wypełnianie Boskiego potencjału ostatecznie wyraża się w niezachwianej pewności i wierze. Człowiek poddaje się wówczas całkowicie ajwyższemu, tak jak kropla deszczu poddaje się oceanowi. Wszystkie nasze działania są podejmowane tylko i wyłącznie w imię i przez wzgląd na Boga.
Dzięki bezinteresownemu poddaniu poszukujący zaczyna rozpoznawać obecność Boga w każdym wydarzeniu i wszelkich okolicznościach. Świadomość Boga przenika go w każdym momencie. Staje się szczerym i oddanym sługą Najwyższego. Sufizm jest w rzeczy samej niczym innym jak wewnętrzną i zewnętrzną szczerością.
Sufizm nie skupia się wyłącznie na oczyszczaniu osobowości. Salik (duchowy Podróżnik) starając się być bezinteresownym, jednocześnie wykorzystuje Swój duchowy wgląd do polepszenia warunków kulturowych swojej społeczności, narodu i całej ludzkości. To zaangażowanie w służenie czyni sufizm dynamiczną, transformującą siłą na wszystkich poziomach od osobistego do globalnego.
Historycznie ludzie przesiąknięci racjonalną, intelektualną tradycją zbywali sufizm, uważając go za spekulatywne zajęcie, podsycane bardziej wyobraźnią zwolenników niż rzeczywistą wiedzą. Dziś jednak uczeni podejmujący badania w dziedzinie ludzkiej świadomości, fizyki kwantowej, biologii, chemii czy psychologii dochodzą do wniosków podobnych do założeń sufich. Na przykład wielu naukowców bierze dziś po uwagę podstawową współzależność wszystkich zjawisk.
Bez względu na to, czy używamy terminu Bog, wgląd jest echem odwiecznej mistycznej świadomości Boskiej Jedności. Uczeni i mistycy tworzą zatem pomost wzajemnego zrozumienia i dialogu, który jest pomocny współczesnemu człowiekowi w lepszym rozpoznaniu korzyści, jakie niesie w sobie duchowe podejście do życia.
Jak wiele innych dyscyplin sufizm również czasami znajdował się pod wpływem ludzi, którzy nie mieli odpowiedniego przygotowania. Pojawiły się podupadające formy sufizmu. Wyjaśniając, czym jest sufizm, należy Również zwrócić uwagę na to, czym sufizm nie jest. Sufizm przede wszystkim nie jest związany z intelektualizmem ani władzą. Nie opiera się na mieszance kulturowych technik ani nie jest zainteresowany kwestią ego, która miałaby się przekładać na poszukiwanie większych możliwości osobowości, umiejętności uzdrawiania, mocy psychicznych i tym podobnych.
Nie służy zapewnieniu nauczycielowi lub liderom organizacji dobrego utrzymania, nie utrzymuje też studentów w zamierzonym stanie mistyfikacji. Ludzie Zachodu, lubiący syntetyzować, mogą potraktować sufizm jak naukę, której celem jest jednoczenie wszystkich religii i wierzeń. To również nie odzwierciedla tego, czym naprawdę zajmuje się sufizm. Naturalnie, rozwój duchowego potencjału człowieka może zmniejszyć nietolerancję, przesądy, fanatyzm i konflikty, ale są to tylko drugorzędne skutki ścieżki sufickiej, nie jej cele.
Podczas kiedy rozwodnione, wtórne wersje sufizmu się rozwijają, dzięki łasce Najwyższego esencja sufizmu jest niezmienna. Pozostała znacząca, oferując zasady, które mogą być podstawą dla naszych intencji i działań w epoce postmodernistycznej. Ścieżka suficka promuje zachowanie równowagi pomiędzy życiem zewnętrznym i praktykami wewnętrznymi – równowaga, która staje się tym istotniejsza, im tempo życia staje się szybsze.
Inne formy edukacji skupiają się na umyśle lub ciele, na rozwijaniu umiejętności, kwalifikacji zawodowych albo charakteru. Sufizm kształci serce. Rozwija niezmierzony potencjał serca, by zbadać wszechświat świadomości. Aspiranci uzyskują wgląd, który wpływa na ich życie i służy jako narzędzie do zrozumienia siebie i Boga. Jedynie serce, które się obudziło, może uzyskać świadomość Boga, umysł tego nie potrafi . Ci, którzy podążają ścieżką suficką, odkrywają sekrety przebudzonego serca. Uzmysławiają to sobie i żyją zgodnie z wiedzą objawioną przez Boga prorokowi Muhammadowi (s.a.w.s.). Powiedział On za pośrednictwem Proroka te słowa: „Ziemia ani niebiosa pomieścić mnie nie potrafią, ale może mnie pomieścić serce mojego wiernego sługi”.
